Nucleaire geneeskunde

De nucleaire geneeskunde is vanwege zijn apparatuur en (beeldvormings)technieken één van de belangrijkste medische specialismen in ziekenhuizen. Wat is nucleaire geneeskunde precies en welke verschillende (beeldvormings)technieken zijn er?

Wat is nucleaire geneeskunde?

Binnen de nucleaire geneeskunde maakt men gebruik van het verval van nucleaire stoffen. Dit zijn radioactieve isotopen die, vanwege een instabiele kern, na verloop van tijd vervallen. Bij het verval komen deeltjes vrij. Met behulp van dit verval kan diagnostiek en behandeling van ziekten plaatsvinden. De technieken binnen de nucleaire geneeskunde zijn zeer complex. Een aantal technieken wordt hieronder behandeld. 

(Beeldvormings)technieken

Er zijn tal van technieken die ontwikkelt zijn binnen de nucleaire geneeskunde om patiënten te behandelen. Beeldvormingstechnieken richten zich op het vormen van een beeld van het lichaam van de patiënt. Veelgebruikte (beeldvormings)technieken zijn: PET-scans, gammacamera’s en Gallium-67.

Eén van de meest toegepaste vormen van diagnostiek zijn de zogenaamde PET-scans. PET is een afkorting voor ‘Positron Emission Tomography’. Een PET-scan is gebaseerd op de werking van positronen. Er zijn sommige isotopen die bètaverval met positronen vertonen. Bij het verval van de instabiele kern komt hier een positron (positief geladen elektron) vrij. Dit positron zal, wanneer hij een elektron tegenkomt, annihileren tot twee gammafotonen. Deze gammafotonen (lichtdeeltjes) planten zich in tegenovergestelde richting voort. Dit laatste principe vormt de basis van een PET-scan. Na toediening van een positronstraler in het lichaam zal annihilatie plaatsvinden, zodat gammafotonen in tegenovergestelde richting ontstaan. Door deze te detecteren, kan er een beeld worden gevormd van het lichaam. Op de plek waar veel fotonen vrij komen, bevindt zich de ziekte (vaak een tumor).

Gammacamera’s zijn gebaseerd op de detectie van lichtdeeltjes, uitgezonden door gammastralers. Een gammastraler, die oraal of intraveneus wordt toegediend, zendt tijdens zijn weg in het lichaam gammastraling uit. Deze gammastraling wordt door een gammacamera gedetecteerd, om vervolgens een beeld te construeren. Hiermee kan de functie van een lichaamsgedeelte worden onderzocht.

Gallium-67 is een radioactieve isotoop die vroeger vaak werd gebruikt om kanker te diagnosticeren. Een nadeel van Gallium-67 is de schadelijke stralingsdosis die bij toediening vrijkomt. Omdat bij PET-scans deze stralingsdosis lager ligt, gaat de voorkeur hedendaags vaak uit naar PET-scans. 

NVNG

‘NVNG’ staat voor ‘Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde’. De vereniging, die zich in Utrecht huisvest, stelt “de bevordering van de nucleaire geneeskunde en de behartiging van de belangen van haar leden” ten doel.