Medische ethiek combineert ethiek met de geneeskunde. Wat is ethiek en wat houdt de combinatie medische ethiek in?
Wat is ethiek?
Ethiek is een ander woord voor moraalwetenschap. Dit is een onderdeel van de filosofie die zich kritisch bezint over het juiste handelen. Zo worden bepaalde handelingen als goed of fout bestempeld. Een voorbeeld van een vraag waarmee de ethiek zich bezighoudt is de doodstraf: “Is de doodstraf ethisch verantwoord?” Ethici proberen op zulke vragen, middels normen en principes, antwoorden te vinden.
Waarom medische ethiek?
De medische ethiek is ontstaan in de jaren ’60 van de 20e eeuw. Door vergaande ontwikkelingen op medisch-technisch gebied was de vraag naast wat allemaal mogelijk is, ook de vraag wat allemaal gewenst is van belang. De medische ethiek houdt zich met dit laatste bezig: “Zijn bepaalde toepassingen binnen de medische wereld gewenst?”
De medische ethiek houdt zich voornamelijk bezig met medisch-ethische kwesties. Er zijn echter ook andere onderwerpen binnen de medische ethiek. Een voorbeeld is de kwestie omtrent de schaarste van de zorg. Om de schaarse medische zorg te verdelen, zijn meerdere opties mogelijk, zoals prioritering (opstellen van rangvolgorde met behandelingen), rantsoenering (alle behandelingen gelimiteerd aanbieden) en selectie van patiënten (voorspellingen over succes van behandeling geven).
Medisch-ethische kwesties
Er zijn verschillende kwesties omtrent medische ethiek: de medisch-ethische kwesties. Deze kwesties gaan onder andere over abortus (provocatus), euthanasie, gentherapie, draagmoederschap, stamceltherapie en klonen. Over deze verschillende kwesties beslist een groep bevoegde personen: de ethische commissie.
Abortus is het voortijdig afbreken van de zwangerschap. Vragen omtrent dit onderwerp zijn: “Is abortus toegestaan?” Of: “In welke omstandigheden moet abortus worden uitgevoerd?”
Euthanasie betreft het bespoedigen van de dood op eigen verzoek. Vragen omtrent dit onderwerp zijn: “Mag euthanasie?” Of: “Onder welke omstandigheden mag euthanasie?”
Klonen (van mensen) is een ander bezwaarlijk thema binnen de medische ethiek. Klonen is kunstmatige reproductie waarbij een genetische kopie van een organisme of mens wordt gemaakt. Vragen omtrent dit onderwerp zijn: “Tast klonen de menselijke waardigheid aan?” Of: “Is de gezondheid van de kloon gewaarborgd?”
Op alle vragen binnen de medisch-ethische kwesties kunnen antwoorden worden gegeven. Deze antwoorden hangen af van de zienswijze van de persoon, waardoor een goed antwoord binnen een collectief vaak lastig te vinden is. Om antwoorden te vinden, worden diverse mensen in een ethische commissie geplaatst. Van belang hierbij is dat de belangen van het individu belangrijker zijn dan de belangen van het algemeen welzijn: er mag niet zomaar een individu worden opgeofferd voor de mensheid.