Jeugdzorg is in onze maatschappij van groot belang; door middel van jeugdzorg krijgen jongeren hulp totdat de maximaal haalbare participatie bereikt is. Op deze manier krijgt de jeugd met problemen evenveel kansen als de ‘normale’ jeugd. Echter, hoe gaat deze hulp te werk en wat zijn voorbeelden van hulporganisaties?
Wat is jeugdzorg?
Jeugdzorg is zorg voor de jeugd en is een algemene omschrijving voor de maatschappelijke voorzieningen van de jeugd. Eén van de voornaamste doelen van jeugdzorg is het herstellen van de opvoedingsrelatie binnen het gezin. Wanneer deze relatie verslechtert, wordt meestal jeugdzorg toegepast. In Nederland bestaan verschillende instellingen die deze zorg verlenen; zowel private (particulier) als overheidsorganisaties.
Jeugdzorg is iets wat past binnen de moderne maatschappij. Het is belangrijk om te investeren in alle jeugdigen (ook deze met problemen), omdat de jeugd ‘onze’ toekomst is. Echter, lang niet altijd was jeugdzorg vanzelfsprekend. Pas vanaf de invoering van het Kinderwetje van Van Houten (die kinderen tot 12 jaar na 1874 verbood om te werken in fabrieken) kwam de jeugdzorg op gang. Zo kwam in 1922 de invoering van de ondertoezichtstelling, een ommekeer in de jeugdzorg. Hedendaags is deze ondertoezichtstelling nog steeds van kracht, al dan niet in meerdere mate.
Vormen van jeugdzorg
Er bestaan allerlei verschillende situaties waarin jeugdzorg wordt toegepast. De zorg betreft voornamelijk een ongezonde opvoedingsrelatie, maar ook hulpverlening aan bijvoorbeeld probleemjongeren.
Wanneer er sprake is van een ongezonde opvoedingsrelatie kunnen er verschillende oplossingen worden aangedragen. Op het moment dat er geen sprake is van kindermishandeling, maar van incapabiliteit van ouders betreffende het opvoeden, worden zij geholpen door een instantie. Wanneer de situatie niet verbeterd, wordt er veelal gekozen voor pleegzorg. Pleegzorg wordt tevens toegepast wanneer er sprake is van kindermishandeling. Deze vorm van zorg, waarbij de kinderen door vervangende ouders (pleegouders) worden opgevoed, is vaak op vrijwillige basis. Het kind komt terecht in een pleeggezin, waar het blijft tot de situatie verbetert of totdat hij of zij achttien jaar is.
Probleemjongeren, een term die gebruikt wordt om jongeren met gedragsstoornissen, persoonlijke of gezinsproblemen te omschrijven, kunnen geholpen worden op twee verschillende manieren: begeleidend of repressief. Vaak wordt bij jongeren, op school, al vroeg opgemerkt dat er iets aan de hand is; ze spijbelen en vertonen probleemgedrag. Door vroegtijdige ‘screening’ kunnen deze jongeren geholpen worden. Het kan echter ook voorkomen dat een jongere, vanwege probleemgedrag of criminaliteit, in aanraking komt met justitie. Een vaak toegepaste straf voor deze categorie is opvoedend straffen.
Bureau Jeugdzorg
Een grote organisatie opererend op landelijk niveau is ‘Bureau Jeugdzorg’. Het bureau heeft door heel Nederland 16 hoofdlocaties en verschillende sublocaties. Belangrijk voor deze organisatie is jeugdzorg “die sterk is in samenwerkingsverbanden”. Een voorbeeld van een locatie is die in Lelystad.
Pactum
Bij ‘Pactum jeugd- en opvoedhulp’ manifesteert de hulp zich voornamelijk op het gebied van pleegzorg. Tevens staat de geestelijke toestand van de jongeren centraal, waarbij, indien nodig, hulp wordt geboden. De organisatie opereert in Gelderland en Overijssel en werkt via drie kernwaarden: mogelijkheden zien, aan relaties bouwen en verantwoordelijkheid nemen.